Зноў верасень —
Запаслівы грыбнік —
Шчыруе па імшастых баравінах.
Трымціць раса на звонкіх павуцінах,
І травастою пах яшчэ не знік.
Немітусліва
Промні аж да дна
Прасвечваюць азёрныя глыбіні.
І гронкі ацяжэлыя каліны
Насыціліся сокамі спаўна.
Мне даспадобы
Верасень заўжды.
І не таму, што ў ім я нарадзіўся.
У верасні мне свет увесь адкрыўся
У спеласці сакоўнай — малады.
Так, свет!
І сам я ў вераснёвы час,
Прасвечаны святлом яго, як гронка,
Спяваю і не ціха, і не звонка
Для вас, абшары родныя, для вас,
Шчымліва
Адчуваючы душой
Закончаную яснасць у прыродзе,
І ў жураўліным сцішаным палёце,
І ў засцюдзелай быстрыні рачной.
Вулля
Шукае позняя пчала.
Лагодна-мяккі свет, нібы вашчына.
І дабратой прасвечана Айчына
У барвах баравіннага святла.

Незразумелыя словы

1. Шчыраваць – усердствовать, сильно стараться.
2. Імшасты – покрытый мхом.
3. Баравіна – 1) молодой хвойный лес; 2) возвышенность в бору.
4. Трымцець – трепетать, дрожать.
5. Немітусліва – без суеты, спокойно.
6. Гронка – гроздь.
7. Даспадобы – по нраву, нравится.
8. Абшары – просторы.
9. Шчымліва – щемяще, так, что берет за душу.
10. Вашчына – неочищенный воск; пустые пчелиные соты.
11. Барва – окраска; бордовый цвет.

Гульня на замацаванне

(для мабільных гаджэтаў)

Прасканіруйце тэлефонам qr-код. Перайдзіце на старонку гульні. Праверце, наколькі вы засвоілі незразумелыя словы.

Як ападае ліст, як ападае…
Нібы дазволу ў восені пытае.
Бывай, галінка гнуткая, бывай!
Няхай цяпер цябе галубіць вецер,
Салодка закалыхвае пад вечар
І будзіць на зары цябе няхай.
Хіба табе, пажоўклы, я раўня?
З табою развітацца мне не сорам,
Як з небам — ціхім пераспелым зорам
Перад прыходам маладога дня.
Бывайце, сонца, поле і таполя!
Мне час заснуць у восені ў прыполе…

Незразумелыя словы

1. Дазвол – разрешение.
2. Галінка – веточка.
3. Гнуткі – гибкий.
4. Галубіць – ласкать.
5. Пажоўклы – пожелтевший.
6. Прыпол – подол.

Восень прайшла пералескамі
Па няголеным ржышчы ніў,
Чырвонымі арабескамі1
Лісце лес ураніў.
Глянь на зямлю залатую,
Пяшчотную, сумную, чыстую,
Нехта па ёй вандруе,
Ў паветра ўзнімаючы лісце.
Струменьчыкам тонкім лісце.
Медзь на азёрах сплывае,
Сум у небе імглістым…
Як песня, з галін злятае
Лісце, лісце,
Залацістае лісце,
Сто лісцяў,
Дзесяць лісцяў,
Ліст.

Незразумелыя словы

1. Няголены – небритый.
2. Ржышча – стерня, сжатое поле.
3. Арабеска – сложный орнамент из геометрических фигур, листьев или цветов, напоминающий арабские узоры.
4. Струменьчык – небольшая струйка.

Незразумелыя словы

1. Разднее – рассветёт.
2. Шыбуе – идёт.
3. Мацаваць – проверять крепость, толщину (льда).
4. Скаўзануцца – поскользнуться.
5. Запраторыць – сковать, упрятать.
6. Глыза – ледяная глыба.
7. Націна – слабое, нестойкое растение.
8. Абалонь – часть долины реки, которая во время половодья заливается водой.
9. Супоня – ремень для фиксации хомута на лошади (в тексте – лёд, который сковывает воду).
10. Гонта – небольшая дощечка для покрытия крыши дома.
11. Аматар – любитель (в тексте – художник).
12. Спасаваць – струсить.
13. Штукар – фокусник, выдумщик.
14. Жарт – шутка.
15. Пахілы – наклоненный.
16. Пыха – спесь.
17. Свавольніцтва – своеволие.
18. Панаваць – господствовать.
19. Вандраваць – путешествовать.
20. Стварэнне – создание.
21. Зыкі – звуки.
22. Не шкнуць – молчать, не подавать голоса.
23. Страха – крыша.
24. Смуга – дымка.
25. Башлык – капюшон.
26. Зухаваты – бойкий, удалой.
27. Шыба – стекло.
28. Чарот – камыш.
29. Хвацкі – отменный.
30. Зяўра – пасть (у зверя).
31. Блазнота – легкомысленный человек.
32. Спакуса – искушение.
33. Стхарыцца – притаиться, как хорёк, притихнуть.
34. Апратка (вопратка) – одежда.
35. Дол – земля.
36. Пашыбае – пронизывает.
37. Мур – здание из камня.
38. Зацяты – упрямый, скрытный.
39. Друзачкі – маленькие осколки чего-то разбитого.
40. Пырскі – брызги.
41. Сугалоссе – созвучие.

Гульня на замацаванне

(для мабільных гаджэтаў)

Прасканіруйце тэлефонам qr-код. Перайдзіце на старонку гульні. Праверце, наколькі вы засвоілі незразумелыя словы.

Незразумелыя словы

1. Вартаўнік – сторож, охранник, караульный.
2. Постаць – фигура.
3. Гай – роща.
4. Падарожны – проезжающий.
5. Груд – холм.
6. Камель – ствол.
7. Накшталт – наподобие, вроде.
8. Шчыльна – плотно.
9. Туліцца – льнуть (к кому-то, чему-то).
10. Зграбны – стройный.
11. Лука – дугообразный поворот реки.
12. Стужка – лента.
13. Баравіна – молодой хвойный лес.
14. Парасон – зонт.
15. Зумканне – гудение крылышек насекомых.
16. Краскі – цветы.

Гульня на замацаванне

(для мабільных гаджэтаў)

Прасканіруйце тэлефонам qr-код. Перайдзіце на старонку гульні. Праверце, наколькі вы засвоілі незразумелыя словы.

Чуеш, спяваюць зоры,
Якія дзіўныя галасы
У гэтым нябесным хоры!
Журлівыя1, светла-звонкія,
Натомленыя, як дзіцячыя, — тонкія.
Самотныя, бесклапотныя,
Радасныя, гаротныя.
Чуеш, спяваюць зоры.
Якія дзіўныя галасы
У гэтым нябесным хоры!

Незразумелыя словы

1. Журлівы – грустный, печальный.
2. Натомлены – утомлённый.
3. Самотны – одинокий.
4. Бесклапотны – беззаботный.
5. Гаротны – горестный.

Здароў, марозны, звонкі вечар!

Здароў, скрыпучы, мяккі снег!

Мяцель не вее, сціхнуў вецер,

І волен лёгкіх санак бег.

Як мары, белыя бярозы

Пад сінявой начной стаяць.

У небе зоркі ад марозу

Пахаладзеўшыя дрыжаць.

Вільготны месяц стуль на поле

Празрысты, светлы стоўп спусціў

І рызай срэбнаю раздолле

Снягоў сінеючых пакрыў.

Ўзрывайце ж іх санямі, коні!

Звіні, вясёлых бомаў медзь!

Вакол лятуць бары і гоні,

Ў грудзях пачала кроў кіпець.

Незразумелыя словы

1. Мары – мечты (в тексте – привидения).
2. Вільготны – влажный.
3. Стуль – оттуда.
4. Рыза – облачение священника (в тексте – очень красивый снежный покров).
5. Бомы – звоночки.
6. Бор – хвойный лес.
7. Гоні – просторы, поля.

Незразумелыя словы

1. Дзьмухавец – одуванчик.
2. Лотаць – кувшинка, калужница.
3. Валошка – василёк.
4. Вяргіня – георгин.
5. Гурба – сугроб.
6. Ложак – кровать.
7. Поплаў – заливной луг.
8. Стракаты – пёстрый.
9. Дыван – ковёр.
10. Шыпулькі – колючки.
11. Парцалянавы – фарфоровый.
12. Званочак – колокольчик.
13. Півоня – пион.
14. Бесклапотны – беззаботный.
15. Крышталь – хрусталь.
16. Пялёстак – лепесток.
17. Варажыць – колдовать.
18. Стужка – лента.
19. Вабнасць – привлекательность.
20. Мармуровы – мраморный.
21. Помнік – памятник.
22. Ахвяраванні – пожертвования.
23. Сухоты – туберкулёз.
24. Саха – сельскохозяйственное орудие для вспашкі земли.
25. Глеба – почва.
26. Бруд – грязь.
27. Стакротка – маргаритка.

Гульня на замацаванне

(для мабільных гаджэтаў)

Прасканіруйце тэлефонам qr-код. Перайдзіце на старонку гульні. Праверце, наколькі вы засвоілі незразумелыя словы.

Незразумелыя словы

1. Смалярня – предприятие по изготовлению смолы.
2. Капялюш – шляпа.
3. Абцасы – каблуки.
4. Скруха – скорбь.
5. Ліст – письмо.
6. Зажурыцца – загрустить.
7. Рунь – молодые всходы озимых культур.
8. Вандраваць – путешествовать.
9. Пастка – ловушка.
10. Літасць – милость.
11. Парада – совет.
12. Маніць – обманывать.
13. Шлях – путь.
14. Скрыжаванне – перекресток.
15. Скеміць – сообразить.
16. Купіна – кочка.
17. Турбавацца – волноваться.
18. Даспадобы – нравится.
19. Хлусіць – обманывать.
20. Атручаны – отравленный.
21. Вонкі – снаружи, наружу.
22. Канаць – умирать.
23. Рупіцца – стараться.
24. Кашуля – рубашка.
25. Алей – растительное масло.

Гульня на замацаванне

(для мабільных гаджэтаў)

Прасканіруйце тэлефонам qr-код. Перайдзіце на старонку гульні. Праверце, наколькі вы засвоілі незразумелыя словы.

Незразумелыя словы

1. Саха – сельскохозяйственное орудие для вспашки земли.
2. Непамысна – неудобно, муторно, стыдно.
3. Супольны – совместный (в тексте – место, где собиралось на совет всё село).
4. Грамада – община.
5. Віраваць – бурлить.
6. Каламуціць – мутить.
7. Гарладзёрыць – сильно кричать, орать.
8. Барана – сельскохозяйственное орудие для обработки земли, выравнивания и разбивания глыб.
9. Будан – шалаш.
10. Сушняк – сухие поленья для розжига костра.
11. Цяпельца – небольшой костёр.
12. Біклажка – походная ёмкость для жидкостей.
13. Сутонне – полумрак.
14. Стайня – конюшня.
15. Галіны – ветки.
16. Сцябаць – бить.
17. Патыліца – затылок.
18. Камора – холодное помещение в доме для хранения запасов еды, одежды и т.д.
19. Гарышча – чердак.
20. Падпамосце – подвал.
21. Панадворак – двор.
22. Свіран – холодное строение для хранения зерна, муки и других продуктов.
23. Страха – крыша.
24. Падстрэшак – навес.
25. Казлы – центральный брус крыши дома.
26. Стаў (ставок) – небольшой, искусственно выкопанный водоем.
27. Падмосце – подпол.
28. Ніцма – ничком, лицом вниз.
29. Трэскі – щепки.
30. Ветах – старая луна.
31. Палёгка – облегчение.

Гульня на замацаванне

(для мабільных гаджэтаў)

Прасканіруйце тэлефонам qr-код. Перайдзіце на старонку гульні. Праверце, наколькі вы засвоілі незразумелыя словы.