Незразумелыя словы

1. Бор – хвойный лес.
2. Паселішча – селение, посёлок.
3. Разлапісты – раскидистый (о дереве).
4. Удавец – человек, у которого умерла жена.
5. Пакой – комната.
6. Бунтаваць – бастовать, поднимать волнения.
7. Лямантаваць – сильно кричать.
8. Прыслужнік – слуга.
9. Маёнтак – имение помещика.
10. Згодны – согласный.
11. Шлюб – свадьба.
12. Фурманка – подвода для перевозки грузов и людей, запряжённая лошадьми.
13. Пакунак – пакет, узелок.
14. Смаляк – смолистое полено, которое долго горит.
15. Човен – лодка.
16. Спрытна – ловко.
17. Карма – задняя часть лодки.

Гульня на замацаванне

(для мабільных гаджэтаў)

Прасканіруйце тэлефонам qr-код. Перайдзіце на старонку гульні. Праверце, наколькі вы засвоілі незразумелыя словы.

Незразумелыя словы

1. Енчыць – сильно кричать, стонать.
2. Нетры – глухое, безлюдное место.
3. Шугануць – удрать.
4. Сметнік – мусорка.
5. Прыпечак – выступ на печи, на котором можно сидеть.
6. Жэрдачка – прикрепленная к стене палка, на которой в курятнике сидят птицы.
7. Страха – крыша.
8. Смалячок – небольшое смолистое полено, которое долго горит.
9. Небарака – бедолага, неудачник.
10. Бразнуцца – упасть.
11. Даўбешка – деревянная колотушка.

Гульня на замацаванне

(для мабільных гаджэтаў)

Прасканіруйце тэлефонам qr-код. Перайдзіце на старонку гульні. Праверце, наколькі вы засвоілі незразумелыя словы.

Незразумелыя словы

1. Спрыт – ловкость
2. Запечак – выступ на печи, где можно сидеть
3. Лучынка— тонкая и длинная сухая щепка, которыми раньше освещали дома
4. Цешыцца – радоваться, любоваться.
5. Панадзіцца – повадиться.
6. Пільнаваць – стеречь.
7. Драбіны – приставная лестница.
8. Маркотны – грустный.
9. Злодзей – вор.
10. Выцінаць – старательно играть мелодию (на музыкальном инструменте).
11. Брыдка – стыдно.
12. Вартаўнік – сторож.
13. Жмут – пучок.
14. Сорам – стыд.
15. Харчы – еда, припасы.
16. Кій – палка.
17. Сцізорык – маленький раскладной ножик.
18. Гайсаць – быстро и суетливо бегать (в поисках чего-либо).
19. Жардзіна – жердь, длинная палка.
20. Паджгаць – быстро побежать.
21. Гайдацца – качаться.
22. Брама – ворота во двор.
23. Ланцуг – цепь.
24. Прыкуты – прикованный.
25. Аздоблены – украшенный.
26. Муляр – строитель.
27. Варта – стража.
28. Стрэльба – оружие.
29. Астрог – тюрьма.
30. Пляшка – бутылка.
31. Бяседу ладзіць – собирать гостей на пир и угощать их.
32. Страва – блюдо.
33. Гасцінец – угощение, подарок.

Гульня на замацаванне

(для мабільных гаджэтаў)

Прасканіруйце тэлефонам qr-код. Перайдзіце на старонку гульні. Праверце, наколькі вы засвоілі незразумелыя словы.

Незразумелыя словы

1. Частаваць – угощать.
2. Кволы – слабый, малорослый.
3. Акрыяць – набраться сил, выздороветь.
4. Кемлівы – смышлёный.
5. Зажурыцца – загрустить.
6. Скардзіцца – жаловаться.
7. Шпарка – быстро.
8. Турбавацца – беспокоиться.
9. Гняды – масть лошади красно-рыжего цвета с чёрным хвостом и гривой.
10. Рэшата – сито.
11. Бізуноў даць – побить (кого-то).
12. Хмызняк, хмызы – заросли.
13. Кашуля – рубашка.
14. Варштат – каркас для создания ткацкого станка.
15. Кросны – ткацкий станок.
16. Ганак – крыльцо.
17. Нацкавать – натравить, подстрекать к нападению.
18. Неўзабаве – в скором времени.
19. Мяжа – граница.
20. Маёнтак – усадьба, земельное владение помещика, пана.
21. Кірмаш – ярмарка.
22. Сенцы – холодная, неотапливаемая веранда.
23. Ачухацца – придти в себя.
24. Паншчына – обязательные принудительные работы на пана.
25. Драпануць – быстро убежать.

Гульня на замацаванне

(для мабільных гаджэтаў)

Прасканіруйце тэлефонам qr-код. Перайдзіце на старонку гульні. Праверце, наколькі вы засвоілі незразумелыя словы.

Ёсць у кожнага з нас незабыўны маленства

                                                                                  куток,

Як у птушак, дзе вывелі дзетак, гняздоўе.

Борам стаў стагалосы за вёскай

                                                                     маленькі лясок —

Для мяне ён адзіны на свеце ў маім

                                                                           Прыдняпроўі.

Дзе б ні быў я далёка, куды б мяне лёс ні занёс,

Хату матчыну помню — заўсёды стаіць

                                                                              прад вачыма.

Чую клёкат бусліны, пад акном —

                                                                              ціхі шэпат бяроз,

Ты такой перад мной паўстаеш, дарагая Радзіма.

Нізкім стаў мне даўно, што здаваўся высокім,

                                                                                          парог,

Ды і хата, як маці мая, за гады пастарэла.

На кляновым стале, на бялюткім абрусе, пірог,

Нібы сонца, ляжыць — ад яго на зямлі

                                                                                  пасвятлела.

Сонца ў лісцях бяроз, на мурожнай у росах траве,

Жаўруковаю песняй злятае на колас жытнёвы,

А ў матуліным сэрцы найвялікшае сонца жыве,

Найвялікшае сонца — мая беларуская мова.

Слова маці! Цябе перадам я сынам.

Ты — мой скарб дарагі, найсвятлейшая спадчына.

За цябе, калі трэба, жыццё я аддам,

Толькі песня не моўкнула б матчына.

А пакуль я жыву, незабыўны маленства куток

Мяне вабіць туды, ён заўсёды стаіць прад

                                                                                      вачыма…

Борам стаў стагалосы за вёскай маленькі лясок.

Ён у кожнага свой, ды адна для ўсіх нас —

                                                                                     Радзіма.

Незразумелыя словы

1. Бор – хвойный лес.
2. Лёс – судьба.
3. Абрус – скатерть.
4. Мурожны – покрытый молодой травой (луг).
5. Скарб – богатство.
6. Спадчына – наследство.
7. Вабіць – манить, притягивать.

Дагарэў за брамай небакрай,

Месяц паміж воблачкаў плыве.

Выйду зноў, як у мінулы май,

Басанож прайдуся па траве.

Дымная, сцюдзёная раса,

Цёмныя ў траве ад ног сляды.

А такога рослага аўса

Я не бачыў доўгія гады.

Бач, хмызы спляліся, як павець,

Светлякі мігцяць, гараць святлей.

Перад тым як звонка ў лозах пець,

Прачышчае горла салавей.

Лашчыцца трава да босых ног.

З дальніх паплавоў плыве ракой

Ледзь прыкметны сумны халадок —

Подых юні ўходзячай маёй.

<…>

Ціха цмокае у сне рака.

О, як добра, як прыгожа жыць!

Раска, як русалчына луска,

На вадзе ад месяца гарыць.

А вакол травіцы роснай рай

І бярозак белая сям’я.

Мой чароўны беларускі край,

Бацькаўшчына светлая мая!

Незразумелыя словы

1. Брама – ворота во двор дома.
2. Басанож – босыми ногами.
3. Хмызы – заросли, кустарник.
4. Павець (паветка) – площадка под крышей на столбах, где прячут различную сельскохозяйственную утварь.
5. Лозы – ивняк, ивы.
6. Поплаў – заливной луг у реки.
7. Юнь – молодость.
8. Раска – мелкие водоросли в виде круглых пластинок.

Гульня на замацаванне

(для мабільных гаджэтаў)

Прасканіруйце тэлефонам qr-код. Перайдзіце на старонку гульні. Праверце, наколькі вы засвоілі незразумелыя словы.

Дрымотна ціснуцца кусты

Пад цёплы бок дубровы ціхай.

І ў цішыні за тры вярсты

Чуваць, як п’е ваду ласіха.

О край мой родны! Я прашу:

Ратуючы ад пустазелля,

Я сам расцераблю душу,

А ты мне дай свайго насення,

Каб мог я так сумленна жыць,

Каб і мяне ў ліхую невідзь

Ніхто не мог закабаліць,

Ніхто не мог ачужаземіць.

Шалеюць скразнякі эпох.

Я чую, як Айчына кліча

На раздарожжы ўсіх дарог

Не разгубіць свайго аблічча.

Якая ноч! Які спакой

На вечаровым аксаміце!

І толькі недзе за ракой

Крычыць зямляк: «Пера-вя-зі-це-е-е!..»

Незразумелыя словы

1. Дрымотна – сонливо.
2. Дуброва – лиственный лес, где большинство деревьев – дубы.
3. Вярста – мера длины, равная 1, 06 км.
4. Ратаваць – спасать.
5. Пустазелле – сорняки.
6. Расцерабіць – разволновать.
7. Насенне – семена.
8. Ліхі – трудный, плохой.
9. Невідзь – темнота.
10. Закабаліць – поставить кого-то в зависимость от себя.
11. Шалець – беситься, сходить с ума.
12. Згубіць аблічча – потерять свою гордость, изменить своим принципам.
13. Аксаміт – бархат ( в тексте – мягкий, приглушенный цвет вечернего неба).

Гульня на замацаванне

(для мабільных гаджэтаў)

Прасканіруйце тэлефонам qr-код. Перайдзіце на старонку гульні. Праверце, наколькі вы засвоілі незразумелыя словы.

Чую тваю жаўруковую музыку

Ў скошаных травах мурожных.

Мова! Як сонца маё

беларускае,

Ты свецішся словам кожным.

Цябе і заворвалі, і закопвалі,

І ўсё ж нашы продкі праз гора

Данеслі да нас цябе,

родную, цёплую,

Жывую і непаўторную.

І калі ты мяне толькі паклікаеш,

Памру за цябе без енку.

Нашу я любоў да цябе

                                    вялікую

У сэрцы сваім маленькім.

Незразумелыя словы

1. Мурожны – покрытый густой сочной травой.
2. Заворваць – запахивать (земли).
3. Енк – стон.

У любімай мове, роднай, наскай,
Ах, якія словы: «Калі ласка!..»
Як звіняць яны сардэчнаю струною,
Праз усё жыццё ідуць са мною.
Трапіць госць у будзень, а ці ў свята:
— Калі ласка, калі ласка, ў хату!
Не паспелі сесці пры сустрэчы,
Як патэльня засквірчэла ў печы…
Бульба, смажаніна і каўбаска,
Пакаштуйце, людцы, калі ласка!
Хлопец кажа дарагой дзяўчыне:
— Калі ласка! Будзеш гаспадыняй!..
Эх, жыццё збудуем мы прыгожа,
Ўсе з табой нягоды пераможам.
Гром грыміць. З нябёсамі размова:
— Калі ласка, цёплы дождж вясновы!
І не вельмі буйны і не рэдкі
На сады, на пушчы, на палеткі,
На грыбы, на ягады, на кветкі…
— Калі ласка! — наш зварот бясконцы.
Мы гаворым ранішняму сонцу:
— Калі ласка, сонца, выйдзі з хмары,
Радасцю аблашчы нашы твары,
Ты ўзнімі з сабою нашы мары!
— Калі ласка!.. — нашай роднай мовы
Шчырыя і ветлівыя словы.

Незразумелыя словы:

1. Будзень – рабочий день (с понедельника по пятницу);
2. Патэльня – сковорода;
3. Засквірчэла – начало что-то жариться (на сковороде);
4. Смажаніна – жареное мясо;
5. Нягоды – несчастья;
6. Палеткі – поля;
7. Аблашчыць – приласкать;
8. Мара – мечта;
9. Шчыры – искренний.

Гульня на замацаванне

(для мабільных гаджэтаў)

Прасканіруйце тэлефонам qr-код. Перайдзіце на старонку гульні. Праверце, наколькі вы засвоілі незразумелыя словы.